OBOWIĄZKI WSPÓLNIKA SPÓŁKI Z O.O.
Obowiązki kodeksowe
Może wydawać się to zaskakujące, ale jedynym obowiązkiem wspólnika spółki z o.o., który wprost wynika z regulacji kodeksowych, jest obowiązek wniesienia wkładów do spółki na pokrycie udziałów w kapitale zakładowym, które wspólnik obejmuje jako udziałowiec spółki. Żadne inne aktywności nie są wymagane ustawowo od wspólnika, w szczególności wspólnika nie ma obowiązku brania udziału w zgromadzenia, oddawania na nich głosu ani wykonywania prawa indywidualnej kontroli spraw spółki. Wspólnik ma takie ustawowe prawo, jednak nie obowiązek. Innymi słowy, jeżeli wspólnik uzna to za wygodne i bezpieczne dla jego interesów, to może w zasadzie ograniczyć się do biernego obserwowania działania spółki. Oczywiście w większości przypadków, zwłaszcza w spółkach małych lub rodzinnych, taka bierność na dłuższą metę przynosi z reguły niekorzystne skutki dla samego wspólnika.
Źródła dodatkowych obowiązków wspólników sp. z o.o./em>
Spółka z o.o. funkcjonuje zarówno na podstawie regulacji ustawowych jak i według zasad ustalonych przez wspólników w umowie spółki. Wspólnicy w treści umowy spółki mogą zatem przewidzieć, że wszyscy lub tylko niektórzy ze wspólników będą zobowiązani do wykonywania dodatkowych, nieprzewidzianych ustawą, obowiązków. Konkretyzacja takich obowiązków, np. w przypadku ustalenia wysokości wnoszenia dopłat, może następować w treści uchwał zgromadzenia wspólników. Umowa spółki to główne źródło obowiązków wspólników, jednak w praktyce spotka się również dodatkowe umowy zawierane między wspólnikami obok umowy spółki z o.o. W ramach takich umów wspólnicy zobowiązują się wobec siebie nawzajem, że w związku z uczestnictwem w spółce, będą wykonywać na jej rzecz określone obowiązki. Zobowiązanie jest zatem zaciągane nie wobec spółki, ale wobec jej udziałowców i to oni mogą – w przypadku niewykonywania tych obowiązków – wysuwać roszczenia przewidziane w umowie między wspólnikami.
Źródła dodatkowych obowiązków wspólników sp. z o.o./em>
Najczęściej występującym w umowa sp. z o.o. dodatkowym obowiązkiem wspólników jest obowiązek wnoszenia dopłat. Brak odpowiedniego postanowienia w umowie spółki powoduje, że w przypadku takiej spółki nie ma możliwości wnoszenia dopłat. Aby taką możliwość stworzyć należy zmienić umowę spółki poprzez dodanie odpowiedniej klauzuli. Jak wskazano powyżej konkretyzacja obowiązku dopłat (wysokość i termin) następuje w uchwale zgromadzenia wspólników. Dopłaty są uchwalane przeważnie w celu dokapitalizowania spółki w związku z bieżącymi potrzebami finansowymi, przy czym niekiedy sama umowa lub uchwała wspólników precyzuje konkretny cel, dla którego mają być wnoszone dopłaty. O ile spółka nie wykazuje straty, to dopłaty mogą być zwracane. Umowa spółki albo uchwała wspólników określa cel dopłat. Najczęściej jest nim bieżące dokapitalizowanie spółki. Dopłaty mogą być zwracane, gdy nie są potrzebne na pokrycie straty bilansowej.
Innym obowiązkiem ustanowionym w umowie spółki z o.o. może być wykonywanie powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz spółki (więcej na ten temat w innym wpisie na naszym blogu). Dla skutecznego egzekwowania takiego obowiązku od wspólnika konieczne jest precyzyjne opisanie w umowie spółki rodzaju i zakresu oczekiwanych świadczeń oraz wynagrodzenia za te świadczenia. Wynagrodzenie jest należne wspólnikowi niezależnie od tego, czy sprawozdanie finansowe wykazuje zysk, przy czym jego wysokość nie powinna być wyższa nić ceny bądź stawki przewidziane na rynku dla tożsamych usług.
Pewnym zaskoczeniem może być to, że wspólnicy nie mają ustawowego obowiązku powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej wobec spółki. Taki obowiązek ciąży natomiast na członkach zarządu. Aby nałożyć na wspólników zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec spółki konieczne jest zawarcie stosownej klauzuli w umowie spółki z o.o. W przeciwnym wypadku wspólnik będzie mógł w praktyce podejmować działania konkurencyjne wobec spółki.
Rodzaj i zakres obowiązków wspólników zależy przede wszystkim od rodzaju prowadzonej przez spółkę działalności oraz właściwości samego wspólnika. Jeżeli np. biznes prowadzony przez spółkę wymaga korzystania ze składników majątkowych należących do danego wspólnika, to dodatkowe obowiązki mogą polegać np. na obowiązku wydzierżawienia spółce urządzeń lub nieruchomości, użyczeniu sprzętu bądź udzieleniu licencji.
Z uwagi na dynamikę życia gospodarczego, obowiązki wspólnika, które nie budziły wątpliwości w chwili zawiązywania spółki, mogą z czasem – zwłaszcza w związku z powstaniem sporów między wspólnikami bądź pogorszeniem się sytuacji gospodarczej wspólnika lub samej spółki – być kwestionowane przez wspólnika. Dlatego też bardzo ważne jest, aby umowa spółki w sposób możliwie dokładny opisywała obowiązki wspólnika, których podstawą jest wyłącznie umowa spółki.
Więcej powiązanych artykułów
21 stycznia, 2022
PRZEDMIOT DZIAŁALNOŚCI SPÓŁKI Z O.O.
Co to jest? Odpowiedź na to pytanie wydaje się być oczywista: przedmiotem działalności sp. z o.o. jest przewidziany umową spółki zakres jej aktywności biznesowej. Przedmiot działalności...
czytaj więcej
12 lipca, 2022
JAK POWOŁAĆ I ODWOŁAĆ PROKURENTA?
Powołanie prokurenta Prokurent powoływany jest na podstawie oświadczenia woli mocodawcy będącego przedsiębiorcą. Ustanowienie prokury stanowi jednostronną czynność prawną o charakterze upoważniającym, której skutkiem jest powstanie stosunku...
czytaj więcej
12 marca, 2019
WYŁĄCZENIE WSPÓLNIKA ZE SPÓŁKI Z O.O.
Kodeks spółek handlowych przewiduje możliwość wyłączenia wspólnika ze spółki z o.o. na żądanie wszystkich pozostałych wspólników. WNIOSEK O WYŁĄCZENIE WSPÓLNIKA O wyłączeniu wspólnika orzeka sąd. Z...
czytaj więcej
