Co to jest?

Pojęcie „spółka z o.o. w organizacji” sugeruje, że chodzi w jej przypadku o wstępny, organizacyjny etap funkcjonowania sp. z o.o. Spółka w organizacji jest formą przejściową,  prowizoryczną, która istnieje od momentu zawarcia umowy spółki w formie aktu notarialnego (bądź z wykorzystaniem wzorca umowy spółki w systemie teleinformatycznym) do momentu wpisania sp. z o.o. do rejestru przedsiębiorców, kiedy to uzyskuje ona osobowość prawną i tym samym staje się „dojrzałą” sp. z o.o. Tymczasowość spółki w organizacji wynika w szczególności z wymagania, aby od daty zawarcia umowy spółki do daty zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego nie upłynęło więcej niż 6 miesięcy (7 dni w przypadku wykorzystania wzorca umowy). W przypadku niedochowania tego terminu umowa spółki ulega rozwiązaniu z mocy prawa bez konieczności podejmowania jakiejkolwiek uchwały wspólników ani wydania dodatkowego orzeczenia sądowego.

Zdolności

Sp. z o.o. w organizacji ma tzw. zdolność prawną, co oznacza, że może być podmiotem praw, które nabywa we własnym imieniu, np. własności nieruchomości; ma również tzw. zdolność do czynności prawnych, co oznacza, że może zaciągać zobowiązania poprzez zawieranie umów a także posiada tzw. zdolność sądową, co powoduje, że może być stroną postępowań sądowych, w szczególności pozywać i być pozywana.

Bieżące funkcjonowanie

Sp. z o.o. w organizacji jest przedsiębiorcą i może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru; może zatem korzystać ze wszystkim swoich ww. zdolności jeszcze przed uzyskaniem „dojrzałości”. Przeważnie aktywność spółki na tym etapie polega na zawarciu podstawowych umów, które są istotne z punktu widzenia spółki już po jej wpisaniu do KRS, tj. np. założenie konta bankowego czy wynajęcie lokalu. Spółka w organizacji może jednak podjąć także normalną działalność biznesową. Wówczas, po wpisie do rejestru, wszystkie prawa i obowiązki wynikające z zawartych kontraktów będą wiążące dla spółki z o.o. i jej kontrahentów. Spółka w organizacji nie stanowi odrębnego typu spółki kapitałowej – w sprawach nieuregulowanych przepisami stosuje się do niej odpowiednio przepisy dotyczące sp. z o.o. po jej wpisie do rejestru. Odpowiednie stosowanie przepisów polega na stosowaniu ich wprost, stosowaniu z modyfikacjami wynikającymi z właściwości spółki w organizacji albo na niestosowaniu ich w ogóle. Odpowiednie stosowanie przepisów musi uwzględniać właściwości spółki w organizacji, w szczególności jej przejściowy charakter oraz okoliczność, że jej umowa nie została jeszcze zweryfikowana przez sąd rejestrowy. Przykładowo: do spółki w organizacji zastosowanie znajdują przepisy dot. funkcjonowania zgromadzenia wspólników, natomiast nie stosuje się do niej przepisów o wyłączeniu wspólnika czy podwyższeniu kapitału zakładowego.

Reprezentacja

Zasady reprezentacji różnią się od tych obowiązujących po wpisie do rejestru przedsiębiorców. Sp. z o.o. w organizacji jest reprezentowana przez zarząd albo pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników. W sytuacji, w której sp. z o.o. w organizacji ma tylko jednego wspólnika nie ma on prawa do jej reprezentowania, z wyjątkiem zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego (wówczas wspólnik działa jako zarząd). Z zastrzeżeniem tego wyjątku jedyny wspólnik nie może zatem reprezentować jednoosobowej spółki w organizacji ani jako członek zarządu, ani jako jej pełnomocnik. Warto pamiętać, że jedyny wspólnik, który piastuje funkcję w zarządzie, nie może ustanowić sam siebie pełnomocnikiem spółki w organizacji. W praktyce jednoosobowych sp. z o.o. powołuje się zatem najczęściej jedynego wspólnika jako członka zarządu, który z tytułu pełnionej funkcji może zgłosić spółkę do KRS, natomiast do dokonywania wszelkich innych czynności w imieniu spółki, tj. np. zawierania umów, ta sama osoba – ale jako wspólnik – ustanawia pełnomocnika.

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki w organizacji

Za zobowiązania sp. z o.o. w organizacji odpowiadają solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu. Z kolei wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki z o.o. w organizacji solidarnie z ww. osobami oraz ze spółką do wartości niewniesionego przez niego wkładu na pokrycie objętych przez niego udziałów. Solidarna odpowiedzialność polega na tym, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych.