Podatek dochodowy to fundament współczesnych systemów fiskalnych, obejmujący zarówno osoby fizyczne, jak i prawne. Jego istotą jest obciążenie finansowe nakładane na osiągane dochody – wszędzie tam, gdzie przekroczony zostaje ustalony próg przychodów. To mechanizm, który dotyczy każdego, kto aktywnie uczestniczy w życiu gospodarczym.
Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego osoby fizyczne – niezależnie od formy zatrudnienia, tj. zarówno pracujące na podstawie umowy o pracę, umów cywilnoprawnych (np. zlecenia czy o dzieło), jak i prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą – są zobowiązane do uiszczania podatku dochodowego od osób fizycznych, powszechnie znanego pod skrótem PIT (z ang. Personal Income Tax).

Podatek ten najczęściej kojarzony jest z rocznym rozliczeniem, które składane jest po zakończeniu roku podatkowego. Warto jednak zaznaczyć, że w trakcie roku podatkowego podatnicy zobowiązani są do regularnego odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy. W przypadku osób zatrudnionych obowiązek ten realizowany jest za pośrednictwem płatnika – zazwyczaj pracodawcy. W odniesieniu do emerytów i rencistów funkcję płatnika pełni Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast osoby prowadzące działalność gospodarczą zobligowane są do samodzielnego wyliczania i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy.

Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)

Obowiązek uiszczania podatku dochodowego obejmuje również osoby prawne, w tym między innymi spółki prawa handlowego, takie jak spółki akcyjne oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a także spółki komandytowo-akcyjne, stowarzyszenia, fundacje, banki oraz podatkowe grupy kapitałowe.

Podstawą opodatkowania w ich przypadku jest dochód uzyskany w danym roku podatkowym. Przepis ten dotyczy zarówno podmiotów posiadających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – które podlegają obowiązkowi podatkowemu w pełnym zakresie – jak i podmiotów zagranicznych, które są zobowiązane do rozliczenia podatku dochodowego jedynie od dochodów osiąganych na terenie Polski.

Podatek dochodowy: ile wynosi w 2025 roku?

Wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych uzależniona jest od wybranej formy opodatkowania. Obowiązujące stawki przedstawiają się następująco:

● skala podatkowa (opodatkowanie progresywne) przewiduje stawkę 17% dla dochodu nieprzekraczającego 85 528 zł oraz 32% dla nadwyżki dochodu powyżej tej kwoty,
● podatek liniowy wiąże się z jednolitą stawką podatkową w wysokości 19%, niezależnie od wysokości uzyskanego dochodu,
● dochody z kapitałów pieniężnych oraz przychody ze zbycia nieruchomości podlegają opodatkowaniu według stawki 19%,
● ryczałt od przychodów ewidencjonowanych obejmuje siedem zróżnicowanych stawek – od 2% do 20% – których wysokość uzależniona jest od rodzaju prowadzonej działalności,
● podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) wynosi standardowo 19%, natomiast dla niektórych podatników dostępna jest obniżona stawka preferencyjna w wysokości 9%.

Przy ustalaniu należnego podatku uwzględnia się również inne istotne elementy, takie jak kwota zmniejszająca podatek, wysokość zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, koszty uzyskania przychodu, a także przysługujące podatnikowi ulgi i odliczenia, które mogą znacząco wpłynąć na końcową wartość zobowiązania podatkowego.

Jakie są progi podatkowe w PIT 2024/2025?

W rozliczeniu podatkowym PIT za rok 2024 składanym w 2025 roku obowiązują dwa podstawowe progi podatkowe. Pierwszy z nich dotyczy dochodów do wysokości 120 000 zł i opodatkowany jest stawką 12%. W ramach tego progu uwzględnia się również kwotę zmniejszającą podatek, która wynosi 3600 zł. Drugi próg podatkowy obejmuje dochody przekraczające 120 000 zł, a nadwyżka ponad tę kwotę objęta jest stawką 32%. Oznacza to, że dopiero dochód przekraczający ten próg podlega wyższemu opodatkowaniu.

Dodatkowo osoby osiągające roczne dochody przekraczające 1 000 000 zł zobowiązane są do uiszczenia tzw. podatku solidarnościowego w wysokości 4% od nadwyżki ponad ten milionowy próg.
Progi podatkowe oraz powiązane z nimi stawki mają zastosowanie do dochodów uzyskanych w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2024 roku. Aby poprawnie rozliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych, niezbędne jest uwzględnienie obowiązujących progów podatkowych, zastosowanie odpowiednich stawek oraz odliczenie przysługujących ulg. Tylko prawidłowe obliczenie zobowiązania podatkowego zapewnia zgodność z obowiązującymi przepisami i skuteczne złożenie zeznania rocznego.

Jak rozliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych?

Jednym z najważniejszych obowiązków każdego podatnika jest terminowe złożenie rocznej deklaracji podatkowej PIT. Współczesne rozwiązania technologiczne sprawiają, że cały proces można przeprowadzić bez wychodzenia z domu. Co istotne, dostępne narzędzia umożliwiają znaczną automatyzację poszczególnych etapów – od obliczenia należnego podatku, aż po elektroniczne przesłanie formularza do właściwego urzędu skarbowego.

Aby prawidłowo zrealizować ten obowiązek, należy w pierwszej kolejności ustalić, który rodzaj deklaracji PIT odpowiada specyfice uzyskiwanych dochodów, a następnie zapoznać się z obowiązującym terminem rozliczenia podatku za dany rok podatkowy. Kolejnym krokiem jest wybór odpowiedniej formy złożenia deklaracji, a następnie jej prawidłowe wypełnienie i przekazanie do właściwego organu administracji skarbowej.