Czy wkrótce czeka nas rewolucja w organizacji czasu pracy? 4-dniowy model pracy może niedługo stać się polską rzeczywistością. Oto co musisz wiedzieć o nowych przepisach, które zapowiedział obecny rząd i jakie zmiany mogą czekać zarówno pracowników, jak i pracodawców.

Pilotażowe programy 4–dniowego modelu pracy w Polsce

Aktualnie niektóre instytucje i przedsiębiorstwa przeprowadzają wstępne testy nowego modelu pracy. Dobrym przykładem jest Urząd Miasta Leszno, który od 1 lipca 2024 roku eksperymentuje z czterodniowym tygodniem pracy. Analogiczne działania rozpoczęto 1 września 2024 roku we Włocławku Również sektor prywatny, reprezentowany przez firmę Herbapol Poznań, planuje wdrożenie tego rozwiązania od 2025 roku. Z kolei skutki reorganizacji pracy dla zdrowia pracowników i kondycji gospodarczej analizuje Centralny Instytut Ochrony Pracy.

Proponowana modyfikacja polega na redukcji dni roboczych z pięciu do czterech, przy zachowaniu obecnych stawek wynagrodzenia. Skrócenie tygodnia pracy przynosi liczne korzyści. Pracownicy zyskują więcej czasu na wypoczynek i życie osobiste, a przedsiębiorstwa obniżają koszty operacyjne, takie jak zużycie energii czy wody.

Dowody na efektywność takiego systemu są już znane. Microsoft osiągnął 40% wzrost wydajności podczas testów czterodniowego tygodnia pracy w Japonii. Podobnie, szwedzka firma Ice Cream Company skróciła swój dzień pracy do 6 godzin, co znacząco zwiększyło produktywność i satysfakcję pracowników. Firma Perpetual Guardian z Nowej Zelandii również wprowadziła czterodniowy tydzień pracy, zachowując dotychczasowe wynagrodzenie, co korzystnie wpłynęło na równowagę między życiem zawodowym a prywatnym ich pracowników.

Od kiedy 4–dniowy model pracy będzie obowiązywać w Polsce?

Do parlamentu wpłynął wniosek legislacyjny, który proponuje redukcję tygodniowego wymiaru pracy w Polsce. Projekt przewiduje wprowadzenie 35-godzinnego tygodnia pracy, co oznacza zmniejszenie standardowego wymiaru o 5 godzin, przy niezmienionych wynagrodzeniach pracowników.
Projekt ustawy nie narzuca żadnych restrykcji odnośnie sposobu planowania czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym.

Pracodawcy będą mieli możliwość elastycznego kształtowania rozkładu czasu pracy, na przykład poprzez ustalenie pięciodniowego tygodnia pracy z siedmiogodzinnym dniem pracy. Projekt ten jednak na obecnym etapie utknął w procedurach parlamentarnych i nie został jeszcze uchwalony.

Niektóre przedsiębiorstwa w Polsce już teraz idą o krok dalej niż obowiązujące przepisy, wprowadzając czterodniowy tydzień pracy lub siedmiogodzinny dzień pracy jako dodatkowy benefit dla swoich pracowników, co jest szczególnie popularne w sektorze IT.

Ile trzeba będzie pracować w 4–dniowym tygodniu pracy?

W konwencjonalnym układzie czasu pracy standardowo przepracowuje się 40 godzin na tydzień, rozłożonych na 5 dni po 8 godzin każdego dnia. Jednak istnieje propozycja skrócenia tygodnia pracy do czterech dni, co oznaczałoby redukcję do 32 godzin tygodniowo, przy utrzymaniu 8-godzinnego dnia pracy.

Taka zmiana wymagałaby modyfikacji obowiązujących regulacji prawnych, jednakże niektóre przedsiębiorstwa już eksperymentują z tym modelem, utrzymując przy tym niezmienione wynagrodzenia. Alternatywnie, rozpatrywane jest także wprowadzenie 35-godzinnego tygodnia pracy, który zakładałby pracę przez 7 godzin dziennie.

Zalety 4–dniowego tygodnia pracy

Czterodniowy tydzień pracy przynosi znaczące korzyści, które mają potencjał do zasadniczej zmiany dynamiki rynku pracy. Skrócenie liczby dni roboczych może przyczynić się do wzrostu produktywności, ponieważ pracownicy lepiej koncentrują się i efektywniej zarządzają swoim czasem. Dzięki dodatkowemu dniu wolnemu pracownicy mają więcej czasu na życie rodzinne, realizację pasji oraz odpoczynek, co pozwala na lepsze pogodzenie obowiązków zawodowych i osobistych.

Pracując krócej w tygodniu, pracownicy mniej się męczą i doświadczają mniejszego stresu, co korzystnie wpływa na ich zdrowie psychiczne i fizyczne. Jest to szczególnie istotne w zawodach wymagających intensywnego wysiłku. Tydzień roboczy skrócony do czterech dni może przyciągać talenty i zwiększać ich lojalność wobec pracodawców, gdyż pracownicy, którzy czują satysfakcję z warunków pracy, rzadziej decydują się na zmianę miejsca zatrudnienia.

Mniejsza liczba dni roboczych skutkuje także niższymi kosztami operacyjnymi, takimi jak zużycie energii czy potrzeby materiałowe biura. Redukuje także częstotliwość dojazdów do pracy, przyczyniając się do obniżenia emisji dwutlenku węgla i promuje bardziej zrównoważony styl życia.

Dodatkowy dzień wolny od pracy sprzyja kreatywności i regeneracji umysłu. Pozwala to pracownikom powracać do obowiązków z nowymi, innowacyjnymi pomysłami, wpływając na postęp technologiczny i kreatywny w przedsiębiorstwach.

Wady 4–dniowego tygodnia pracy

Pomimo różnych zalet wdrożenie czterodniowego tygodnia pracy wiąże się z pewnymi trudnościami. Aby utrzymać wydajność, pracodawcy mogą wymagać od pracowników dłuższych dni pracy, co może prowadzić do ich przemęczenia.

Organizacje działające pięć dni w tygodniu mogą mieć problem z zapewnieniem odpowiedniej obsługi klientów w skróconym systemie pracy. To z kolei prawdopodobnie negatywnie wpłynie na ich pozycję konkurencyjną. Implementacja takiego systemu pracy wymaga przemodelowania procesów organizacyjnych, a to wiąże się z dodatkowymi kosztami i czasem potrzebnym na adaptację.

Ponadto skrócenie czasu pracy może prowadzić do proporcjonalnego obniżenia płac, co jest źródłem niepokoju wśród pracowników. Te wyzwania wymagają starannego rozważenia, zanim czterodniowy tydzień pracy zostanie uznany za powszechny standard.