Sp.k. jako spółka osobowa

Wspólnicy sp.k. nie są zobowiązani do wniesienia do spółki minimalnego kapitału zakładowego z tej przyczyny, że taki kapitał w sp.k. w ogóle nie istnieje. Kapitał zakładowy to instytucja właściwa dla spółek kapitałowych, tymczasem sp.k. to jedna ze spółek osobowych.

Jeżeli nie kapitał zakładowy, to co?

Brak kapitału zakładowego nie oznacza, że wspólnicy nie mają obowiązku wniesienia wkładów do spółki. Podstawowa zasada prawna spółek, jest wspólna dla wszystkich rodzajów spółek zarówno osobowych jak i kapitałowych. Mówi ona o tym, że przez umowę spółki handlowej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów. Dodatkowo jeżeli umowa spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób. Ponadto oznaczenie (opis) wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika sp.k. i ich wartość stanowi obligatoryjny element umowy sp.k. Wniesienie wkładów stanowi zatem podstawowy obowiązek wspólnika sp.k., z którego ani spółka ani pozostali wspólnicy nie mogą go zwolnić.

Szczegóły dotyczące obowiązku wniesienia wkładów do sp.k.

Szczegóły dotyczące obowiązku wniesienia wkładów do sp.k. różnią się w zależności od tego, czy wspólnik posiada status komplementariusza, czy komandytariusza.

Przepisy k.s.h. dotyczące sp.k. nie regulują kwestii wkładów komplementariusza, dlatego w tym zakresie konieczne jest posiłkowanie się przepisami dotyczącymi spółki jawnej. W przypadku komplementariusza wykonanie obowiązku przez komplementariusza może polegać na wniesieniu środków pieniężnych. Może również polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw. Wykonanie obowiązku polega także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki, w tym świadczeniu usług lub wykonywaniu pracy przez komplementariusza na rzecz sp.k. Wyjątek stanowi zawarcie umowy sp.k. przy wykorzystaniu wzorca umowy (on-line) – w takiej sytuacji wkład może być wyłącznie pieniężny. Komplementariusz nie musi przenosić na sp.k. własności przedmiotu wkładu. Może – w ramach wykonania swojego obowiązku wniesienia wkładu – oddać spółce do używania określony składnik majątku, np. samochód, maszyny produkcyjne.

Ustawowe wymagania co do wkładu komandytariusza są bardziej restrykcyjne niż w przypadku komplementariusza. Jeżeli wkładem komandytariusza do spółki jest w całości lub w części świadczenie niepieniężne, umowa spółki powinna określać:
1. przedmiot tego świadczenia (aport)
2. jego wartość
Przy czym zobowiązanie do wykonania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki oraz wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu spółki nie mogą stanowić wkładu komandytariusza do spółki. Wyjątek stanowi, gdy wartość innych jego wkładów do spółki nie jest niższa od wysokości sumy komandytowej. Jeżeli komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna, zaś komandytariuszem jest wspólnik tej spółki, wkładu komandytariusza nie mogą stanowić jego udziały w tej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcje tej spółki akcyjnej. Warto pamiętać, że postanowienie wspólników zwalniające komandytariusza z obowiązku wniesienia wkładu jest nieważne.

Wartość wkładów do sp.k.

K.s.h. wymaga, aby umowa sp.k. określała nie tylko wkłady, ale także ich wartość. Wartość wkładów powinna zostać ustalona według ich wartości rynkowej. W przypadku wkładów niepieniężnych wspólnicy mogą mierzyć się z problemem z ustaleniem ich wartości. Ma to miejsce w szczególności gdy przedmiot wkładu stanowi ciągłe świadczenie pracy lub wykonywanie usług na rzecz sp.k. Warto w takiej sytuacji przeprowadzić rozeznanie na właściwym rynku i przeprowadzić swoisty benchmark pomocny dla wyceny planowanych wkładów. Ustawodawca pozostawia w tym zakresie swobodę wspólnikom. Z perspektywy zasady ochrony interesów wierzycieli spółki komandytowej – wycena wartości wkładów w umowie sp.k. nie ma większego znaczenia. Dla potrzeb dochodzenia swoich roszczeń wierzyciele sp.k. będą uprawnieni do przyjęcia rynkowej wartości wkładów na dzień ich wniesienia do sp.k.

W jakim momencie można wnieść wkłady do sp.k.?

Przepisy k.s.h. dotyczące sp.k. nie mówią o tym, jaki moment jest właściwy dla wniesienia wkładów. W związku z powyższym, zarówno do komplementariusza jak i komandytariusza, zastosowanie znajdują przepisy dotyczące spółki jawnej. Zgodnie z nimi wkład wnosimy dopiero po zarejestrowaniu spółki w KRS. Trudno o inne rozwiązanie, skoro do tego czasu spółka nie istnieje w sensie prawnym i nie może np. założyć rachunku bankowego. Inaczej niż w spółkach kapitałowych w przypadku sp.k. nie ma fazy spółki w organizacji, która może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Jeżeli tak postanowią wspólnicy, dopuszczalne jest wnoszenie wkładów przez pewien czas po zarejestrowaniu sp.k. albo przez cały okres jej funkcjonowania. Ma to miejsce wówczas, gdy wspólnik zobowiązany jest do cyklicznego wnoszenia wkładu poprzez zasilanie jej gotówką lub poprzez regularne świadczenie usług bądź wykonywanie pracy. Z zastrzeżeniem wspomnianych wcześniej wymagań co do wartości wkładu niepieniężnego wnoszonego przez komandytariusza.