Aport stanowi, obok wkładu pieniężnego, jeden z rodzajów wkładów do sp. z o.o. W rozumieniu przepisów regulujących sp. z o.o. aport to wkład niepieniężny, który wnoszony jest przez wspólnika do spółki w celu pokrycia udziału. Warto mieć świadomość, że nie należy utożsamiać wkładu niepieniężnego z wkładem rzeczowym rozumianym jako własność namacalnego składnika majątkowego, np. nieruchomości czy wyposażenia biurowego. Aport to pojęcie szersze: przedmiotem wkładu niepieniężnego może być nie tylko prawo własności konkretnej rzeczy, ale również inne prawa rzeczowe (np. użytkowanie wieczyste), prawa obligacyjne (np. udziały i akcji w spółkach kapitałowych, prawa z umów cywilnoprawnych, wierzytelności) oraz prawa majątkowe na dobrach niematerialnych (np. licencja do korzystania z wynalazku, znak towarowy, majątkowe prawa autorskie, know-how).

Przepisy nie zawierają definicji wkładu niepieniężnego ani choćby przykładowego wyliczenia podstawowych przedmiotów aportu. Ustalenie, co w praktyce stanowić może przedmiot aportu, sprowadza się do ustalenia, czy dane prawo majątkowe posiada tzw. zdolność aportową. To zagadnienie stanowi przedmiot odrębnego wpisu na blogu.

Kto i kiedy może wnieść aport?

Aport może być wniesiony przez wspólnika zarówno na etapie zawiązywania spółki, jak również w ramach procedury podwyższenia kapitału zakładowego. Należy pamiętać, że umowa spółki, jak również uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego, powinna szczegółowo określać przedmiot aportu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów. Jeżeli w umowie spółki z o.o. postanowiono, że wspólnik wniesie aport w postaci np. prawa własności maszyn czy urządzeń, nie określono jednak szczegółowo przedmiotu tego wkładu, np. nie wskazano jego lokalizacji, ani nie opisano ww. maszyn lub urządzeń, to umowa spółki nie będzie sformułowana w sposób wystarczający do uznania, że nastąpiło skuteczne wniesienie wskazanych praw majątkowych na pokrycie udziałów w kapitale zakładowym spółki. Należy zatem szczególnie uważnie formułować postanowienia umowne dotyczące aportu. Jeżeli bowiem sąd rejestrowy stwierdzi nieścisłości w przedstawionym opisie wkładu niepieniężnego to należy liczyć się z wezwaniem do usunięcia braku pod rygorem odmowy wpisu do rejestru.

W tym miejscu warto wskazać na istotną kwestię, którą należy uwzględniać przy opisywaniu przedmiotu aportu. Otóż aport i przedmiot aportu to nie są pojęcia tożsame. W praktyce ten sam przedmiot aportu (np. nieruchomość) może być przedmiotem różnych świadczeń realizowanych przez wspólnika poprzez aport, np. wniesienie aportu może polegać na wniesieniu do spółki prawa własności nieruchomości, wniesieniu prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości albo na ustanowieniu na rzecz spółki dzierżawy tej nieruchomości. W związku z powyższym umowa spółki oraz uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego musi zawierać nie tyle określenie przedmiotu aportu (dla ww. przykładu: nieruchomość), ale także dokładnie wskazywać na rodzaj wnoszonego prawa majątkowego (dla ww. przykładu: własność, użytkowanie wieczyste, prawo dzierżawy).

Jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest przedsiębiorstwo bądź jego zorganizowana część, w szczególności środki pieniężne na rachunku bankowym, wówczas całe przedsiębiorstwo, w tym wspomniane środki pieniężne, stanowi wkład niepieniężny. W praktyce dla opisu przedmiotu aportu w postaci przedsiębiorstwa wystarczające jest jego ogólne opisanie w umowie bądź uchwale oraz dołączenie sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa. Nie ma w takiej sytuacji potrzeby wymieniania w umowie ani uchwale wyczerpującej inwentaryzacji wszystkich elementów przedsiębiorstwa (takie wylistowanie będzie mieć jednak uzasadnienie w sytuacji, gdy przedmiotem aportu będzie tylko część składników wnoszonego przedsiębiorstwa).
Warto pamiętać, że zagadnienie aportu nie dotyczy spółek S24, dla których ustawodawca przewidział wyłącznie wkłady pieniężne (oczywiście już po zarejestrowaniu spółki możliwe jest wniesienie do niej wkładu niepieniężnego).